Magazine 2023: Wereldburgerschapseducatie tot 2050!
Elk jaar publiceert BeGlobal een magazine waarin experts uit de sector aan het woord komen. Dit jaar is dat in het teken van de Verklaring van Dublin over wereldburgerschapseducatie.
In november 2022 werd een nieuw Europees kader voor wereldburgerschapseducatie goedgekeurd: de Dublin Declaration on Global Education to 2050. Dit kader is het resultaat van een lang proces met regionale, nationale en jongerenvertegenwoordigers, mensen uit de praktijk en NGO’s, de onderzoeks- en onderwijssector en beleidsmakers. Het zorgt voor een bredere en diepere politieke steun en engagement voor meer en betere wereldburgerschapseducatie in Europa.
Deze editie bevat bijdragen van Liam Wegimont (GENE – Ierland), Sabine Seiffert (Berlin Development Policy Council – Duitsland), Annamaria Vicsek (Ministerie van Onderwijs – Servië), La Salete Cohelo (Angel Advisory Board – Portugal) en Ana Larcher Carvalho (GENE – Portugal). Ze belichten verschillende aspecten van de nieuwe Verklaring en de mogelijkheden ervan voor wereldburgerschapseducatie in Europa.
Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
Lessenreeks geschiedenisonderwijs dekoloniseren
Deze lessenreeks is gemaakt door lerarenopleiders uit Oeganda en België om op een dekoloniale manier geschiedenisles te geven. Leerkrachten kunnen de reeks gebruiken in de klas of als inspiratie om een eigen dekoloniale manier van lesgeven te ontwikkelen. Dit draagt bij aan een inclusiever en rechtvaardiger onderwijssysteem dat diversiteit waardeert, dominante verhalen uitdaagt en leerlingen in staat stelt om verandering te brengen.
De docentenhandleiding kan in de klas worden gebruikt samen met deze powerpointpresentatie. Deze materialen zijn ook beschikbaar in het Engels (handleiding / presentatie).
Aan deze reeks is de documentaireserie “Waarheidsregimes” gelinkt. Deze serie bevat vijf afleveringen van twintig tot dertig minuten. Elke aflevering analyseert een specifieke stap naar dekolonisatie. Het doel? Begrijpen hoe kolonisatie nog steeds mensen in andere landen beïnvloedt. De afleveringen zijn kort genoeg om in één les te vertonen en een klein debat met leerlingen te voeren.
Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
Issue paper 7: Hoe wereldburgerschapseducatie jongerenengagement kan aanmoedigen door self efficacy te ontwikkelen
In de 5e issue paper werd duidelijk dat het aanreiken van kennis over WBE-onderwerpen niet voldoende is om jongeren te engageren. Ook andere praktijken moeten worden aangemoedigd, waaronder het ontwikkelen van de politieke en burgerlijke daadkracht van leerlingen. De mate van engagement hangt immers sterk af van iemands vermogen om acties te organiseren voor een bepaald doel. Dit wordt self efficacy genoemd. In deze paper ontdek je hoe WBE jongerenengagement kan bevorderen door de self efficacy van leerlingen te stimuleren.
Deze publicatie is ook beschikbaar in het Frans en het Engels.
Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
Issue paper 6: Hoe kan wereldburgersburgerschapseducatie engagement bevorderen?
Kwesties als armoede, ongelijkheid, Noord-Zuidbetrekkingen, … zijn ongelooflijk complex. Er zijn geen gemakkelijke oplossingen voor mondiale vraagstukken. Hoe kan wereldburgerschapseducatie deze complexiteit omarmen en uitdiepen? Hoe kunnen we dit gebruiken om engagement bij jongeren te bevorderen?
Deze publicatie is ook beschikbaar in het Frans en het Engels.
Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
Issue paper 5: Het (niet zo) eenvoudige verband tussen wereldburgerschapseducatie en jongerenengagement
Wereldburgerschapseducatie (WBE) wil jongeren vormen tot change makers voor een meer rechtvaardige en duurzame wereld. Alleen is deze ambitie is niet vanzelfsprekend omdat het gaat over het raakvlak tussen vorming en concreet engagement.
Toch heeft WBE de verantwoordelijkheid om actiemogelijkheden voor te stellen en engagement aan te moedigen. Anders zal het de volgende generatie jongeren vormen tot angstige individuen die zich bewust zijn van de mondiale problemen maar machteloos blijven om iets te doen aan de gang van zaken.
Deze publicatie is ook beschikbaar in het Frans en het Engels.
Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
Magazine 2022: Naar gedekoloniseerde wereldburgerschapseducatie
Om tot gedekoloniseerde wereldburgerschapseducatie (WBE) te komen moeten we onze praktijken vanuit een dekoloniaal perspectief herbekijken: Hoe kijken we naar andere manieren van leven, maatschappijopbouw, betrokkenheid, vrede, rechtvaardigheid of duurzaamheid? Hoe kunnen we, in een geglobaliseerde maatschappij, op een gelijkwaardige manier samen bouwen aan een duurzamere en rechtvaardigere wereld?
In de vier opiniestukken van dit magazine komen deze kwesties aan bod. Prof. Abdi laat ons de uitdagingen van het dekolonisatiedebat in wereldburgerschapseducatie herbekijken. Anielka Pieniazek toont wereldburgerschap vanuit andere bronnen, in dit geval vanuit de Afrikaanse Ubuntu-filosofie. Tot slot tonen de laatste twee bijdragen WBE-praktijken vanuit een dekoloniaal perspectief. Zo laat Dr. Susa ons kennismaken met het collectief “Gesturing Towards Decolonial Futures”. De bijdragen van Dr. Pashby, Sund en Wicker tonen tools om duurzaamheid vanuit een ethisch en dekoloniaal perspectief te benaderen.
Deze publicatie is ook beschikbaar in het Frans en het Engels.
Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
Issue paper 4: Welke betekenis van burgerschap in wereldburgerschapseducatie?
Hoewel er traditioneel een sterke verstrengeling van burgerschap met de nationale gemeenschap bestaat, vormt deze vandaag niet langer het enige referentiekader voor burgerschapseducatie op school. Maar in juridische zin blijft burgerschap toch vaak op nationale leest geschoeid.
Wat zegt deze situatie over de betekenis van burgerschap in wereldburgerschapseducatie? Is wereldburgerschap geen echt burgerschap en wereldburgerschapseducatie bijgevolg een tandeloze tijger die jongeren ijdele hoop voorhoudt op een impactvolle rol als wereldburger? Of is
wereldburgerschapseducatie net een krachtig politiek programma voor verandering richting een meer rechtvaardige en duurzame wereld?
In deze issue paper onderzoeken we deze vragen en gaan we na of wereldburgerschap te verzoenen is met de klassieke, eerder nationale interpretaties van burgerschap en burgerschapseducatie. Deze publicatie is ook beschikbaar in het Frans en het Engels.
Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
Issue paper 3 : Zijn de universele waarden van wereldburgerschapseducatie wel universeel?
Wereldburgerschapseducatie promoot bepaalde waarden in onderwijssystemen over de hele wereld. Denk maar aan rechtvaardigheid, duurzaamheid, inclusiviteit, pacifisme, etc..
Maar worden deze waarden overal op dezelfde manier geïnterpreteerd? En zijn deze waarden echt universeel wenselijk? Of schemert hier vooral een Westerse visie door? Deze issue paper biedt aanknopingspunten voor reflectie in het debat!
De publicatie is ook beschikbaar in het Frans en het Engels. Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
Evalueren van wereldburgerschapscompetenties
Illustraties: Charlotte Van Hacht
Wereldburgerschapseducatie (WBE) wil mondiaal bewustzijn en kritisch burgerschap stimuleren door in te zetten op competenties zoals kritisch denken, empathie, solidariteit, respect voor diversiteit, participatie en debatteren. Het evalueren hiervan vormt een uitdaging voor scholen en educatieve organisaties aangezien wereldburgerschapseducatie niet alleen kennis maar ook sociaal-emotionele en gedragsmatige competenties omvat die niet altijd in de klassieke evaluatiemethoden te vangen zijn.
WBE bestaat niet alleen uit vaardigheden en attitudes in vele vormen, maar komt ook op een gevarieerde manier aan bod in klas- en schoolcontext. Hierdoor is een divers pallet aan evaluatiemethoden nodig. Bovendien zal de individuele leerling deze competenties afwisselend en op een eigen tempo ontwikkelen. Het doel is om iedereen maximale kansen te bieden om
zich te ontplooien. In deze context vervult evalueren verschillende functies: zicht geven op de vooruitgang van de leerling, het bereiken van bepaalde doelen, de vooruitgang communiceren, sterktes en groeimogelijkheden identificeren en deze informatie gebruiken om leerdoelen te stellen. Naast een zoektocht naar out-of-the box methodieken ondervinden scholen ook het belang van een sterke visieontwikkeling omtrent wereldburgerschap en hieraan gekoppeld een schoolbreed gedragen evaluatiebeleid.
De nieuwe eindtermen secundair onderwijs zijn een katalysator voor scholen en educatieve organisaties om met deze uitdagingen aan de slag te gaan. Wereldburgerschapscompetenties waren voorheen vooral te situeren binnen de vakoverschrijdende eindtermen met louter een inspanningsverplichting voor de school. Door de nieuwe indeling volgens sleutelcompetenties valt het onderscheid tussen vakgebonden en vakoverschrijdende eindtermen weg en zijn alle eindtermen te bereiken, met uitzondering van attitudinale eindtermen. De overheid schuift wel duidelijk Burgerschap, met een grote portie wereld, naar voren als een sleutelcompetentie. Deze is transversaal en niet vastgehaakt aan bepaalde vakken. Alle scholen zijn vrij om te beslissen binnen welke vakken en leergebieden ze welke eindtermen realiseren.
Bij hun zoektocht naar het realiseren van de eindtermen burgerschap, doen scholen graag beroep op externe expertise om WBE-thema’s bij leerlingen levendig te maken. Dit extern educatief aanbod is extra aantrekkelijk als er ondersteuning geboden wordt rond concrete competenties en eindtermen, en rond hoe deze geëvalueerd kunnen worden. Er is vraag naar evaluatie-methodieken en feedback-tools, waarbij WBE-aanbieders ook inspiratie kunnen putten uit instrumenten van hun eigen impactmeting. Hiervoor maken ze best de vertaalslag naar de noden van de school want evalueren moet echt op maat van de school, leerkracht en leerling zijn.
Omdat de impact van losse activiteiten eerder beperkt is, kunnen educatieve organisaties ook een belangrijke rol spelen in het begeleiden van scholen naar een meer verankerde aanpak. Scholen waarbij WBE op een geïntegreerde en projectmatige manier aan bod komt, vinden immers gemakkelijker hun weg in het evalueren ervan dan scholen die vasthouden aan een klassieke vakkenstructuur.
Kruit draagt graag haar steentje bij door het thema van evalueren in de context van wereldburgerschapseducatie te exploreren. Hierbij willen we graag iedereen inspireren die belang hecht aan (wereld)burgerschapseducatie en zoekende is naar een kwaliteitsvolle evaluatie ervan. We gingen in gesprek met onderwijskoepels, educatieve organisaties en scholen over hun zoektocht om de groeiwinst in het leerproces van hun leerlingen zichtbaar te maken. De verhalen van scholen inspireerden ons tot vier beeldverhalen die de praktijk illustreren. Je kan hier ook de gebundelde verhalen vinden.
Twee zaken staan alvast buiten kijf: een goed evaluatiebeleid draagt bij aan de onderwijskwaliteit en de praktijk van evalueren van wereldburgerschapscompetenties daagt ons denken over onderwijs in de 21ste eeuw uit.
Veel leesplezier!
Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
Issue paper 2 : De verhouding tussen wereldburgerschapseducatie en educatie voor duurzame ontwikkeling
De SDGs schuiven wereldburgerschapseducatie en educatie voor duurzame ontwikkeling naar voor als de ideale kaders om globale uitdagingen binnen te brengen in de klas. Door hun toenemende populariteit klinkt vaker de vraag wat deze educaties precies verbindt en onderscheidt.
Deze issue paper is ook raadpleegbaar in het Frans en het Engels. Ontvang je graag een papieren exemplaar van deze publicatie? Stuur dan een berichtje naar beglobal@enabel.be
